Maria Grzegorzewska – wybitny warszawski psycholog

Maria Grzegorzewska to wybitny psycholog, pedagog, profesor, twórczynia pedagogiki specjalnej w Polsce. Trudno przecenić jej wkład w rozwój współczesnej psychologii i edukacji. Dlatego w naszym artykule na warsawka.eu opowiemy bardziej szczegółowo o życiu i działalności wybitnej Marii Grzegorzewskiej, która pozostawiła znaczący ślad w rozwoju edukacji i psychologii.

Wczesne lata

Maria Grzegorzewska urodziła się 18 kwietnia 1888 roku w małej wsi Wołucza w Królestwie Polskim, wchodzącym w skład Imperium Rosyjskiego. Ojciec Marii zajmował się dzierżawą i administrowaniem ziemskich majątków. Jako jeden z pierwszych walczył za modernizację techniki rolniczej i bardziej humanitarne traktowanie wszystkich pracowników, niezależnie od klasy. Matka Marii była również znaną aktywistką, która brała udział w wielu projektach społecznych. Te projekty miały na celu pomoc mieszkańcom wsi i zapewnienie wysokiej jakości opieki medycznej wszystkim, którzy jej potrzebują.

Maria dorastała w niezwykłej rodzinie, rodzinie działaczy walczących o równe prawa. Dlatego Maria od najmłodszych lat rozwinęła głębokie poczucie odpowiedzialności społecznej, które towarzyszyło jej przez całe życie.

Edukacja i pierwsze osiągnięcia

Kiedy Grzegorzewska rozpoczęła studia w 1900 roku, w Polsce funkcjonował aktywny program rusyfikacji. Rodzice musiały wysyłać swoje dzieci do nieoficjalnych szkół, aby uczyły się języka polskiego, literatury, historii i kultury polskiej.

Maria przez cztery lata uczyła się w internacie w Warszawie, następnie poszła do szkoły, którą ukończyła w 1907 roku. Po ukończeniu studiów Maria Grzegorzewska zapisała się na kursy przygotowawcze na Uniwersytecie Warszawskim. Podczas studiów Maria poznała grupę działaczy, więc bez wątpienia zdecydowała się kontynuować dzieło swoich rodziców.

Maria Grzegorzewska została członkiem nielegalnej młodzieżówki socjalistycznej. Jednak ich działalność została wykryta przez policję, więc Grzegorzewska była zmuszona do opuszczenia Polski i przeniesienia się na Litwę.

Za granicą Maria uzyskała dyplom prywatnego nauczyciela i zaczęła udzielać korepetycji, aby mieć finansową możliwość dostania się na wymarzoną uczelnię.

A dwa lata później, w 1909 roku, Maria Grzegorzewska wstąpiła na Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, jednocześnie pracując jako nauczycielka. Jako studentka Maria wykładała na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza. Nauka i praca wyczerpywały młodą Marię, a brak odpowiedniego odżywiania i zdrowego snu odbił się negatywnie na jej zdrowiu. Później u Marii zdiagnozowano chorobę płuc. Aby wyzdrowieć, musiała przerwać studia na uniwersytecie.

Działalność Marii za granicą

W 1913 roku Grzegorzewska wstąpiła na Międzynarodowy Fakultet Pedagogiczny w Brukseli. Jako kierunek studiów Maria wybrała pedagogikę, psychologię i socjologię. W tym czasie Maria miała niepowtarzalną okazję poznać wybitnych naukowców, którzy mieli znaczący wpływ na jej dalsze działania.

Grzegorzewska wróciła do Polski w 1914 roku na wakacje, aby spędzić czas z najbliższymi. To w swoim rodzimym kraju Maria spotkała początek I wojny światowej. Aby uratować życie, Maria musiała przepłynąć Morze Północne na statku wojskowym. W 1915 roku Grzegorzewska przyjechała do Londynu, później przeniosła się do Paryża, gdzie kontynuowała studia. Po pewnym czasie Grzegorzewska została studentką Uniwersytetu Paryskiego – jednej z najbardziej prestiżowych instytucji tamtych czasów.

Tam Maria uzyskała tytuł doktora filozofii. Podczas swoich badań Grzegorzewska odwiedzała zakłady psychiatryczne, w których leczono osoby opóźnionych w rozwoju. Takie działania bardzo wpłynęły na Marię, która postanowiła związać swoje życie z walką o dostęp do wysokiej jakości edukacji dla osób niepełnosprawnych.

W Paryżu Maria dostała pracę w szkole dla dzieci opóźnionych w rozwoju i stworzyła własną metodę pracy z nimi. To doświadczenie i własne badania pozwoliły Marii na stworzenie własnych metod pracy z dziećmi oraz szeregu technik psychologicznych stosowanych przez współczesnych specjalistów.

Powrót do Polski

Grzegorzewska wróciła do swojego kraju w maju 1919 roku, tuż po odzyskaniu niepodległości przez Polskę. Zaraz po powrocie Maria podjęła pracę w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Kierowała rozwojem szkolnictwa specjalnego. W tym czasie w Polsce istniała ograniczona liczba placówek dla osób niepełnosprawnych: kilka w Warszawie i jedna w Łodzi.

Grzegorzewska pracowała w Państwowym Instytucie dla Głuchoniemych w Warszawie. Choć istniały w Polsce instytucje dla osób głuchych, niewidomych i upośledzonych umysłowo, ale nie było jednego systemu, który mógł zarządzać systemem edukacji takich osób. Grzegorzewska postawiła sobie za cel wprowadzenie własnych metod edukacyjnych dla nauczycieli, które pomogłyby im w lepszej interakcji z uczniami niepełnosprawnymi. Po pewnym czasie Grzegorzewskiej udało się zastosować metodę podejścia holistycznego, które obejmowało kwestie opieki, barier w codziennym funkcjonowaniu i edukacji osób niepełnosprawnych. Ponadto metody Grzegorzewskiej miały na celu integrację społeczną i rozwój zawodowy osób z zaburzeniami psychicznymi lub fizycznymi.

Już w 1922 roku Grzegorzewska utworzyła Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej. Maria kierowała instytutem od dnia jego powstania aż do śmierci. Dwa lata później pojawiło się czasopismo „Szkoła Specjalna”, które informowało o tej dziedzinie i rozwijało prace naukowe w tym kierunku.

W 1930 roku Grzegorzewska założyła Państwowy Instytut Nauczycielski, aby stworzyć ówczesnym nauczycielom możliwości doskonalenia własnych umiejętności poprzez kształcenie podyplomowe i szkolenie w zakresie nowych metod nauczania.

Grzegorzewska pełniła funkcję dyrektora tylko do 1935 roku. Została zwolniona z powodu protestów przeciwko reżimom autorytarnym.

W 1927 roku Maria Grzegorzewska opublikowała książkę „Struktura psychiczna czytania wzrokowego i dotykowego”. Grzegorzewska często uczestniczyła w zagranicznych konferencjach, kongresach psychologów i nauczycieli.

II wojna światowa i jej wpływ na działalność Grzegorzewskiej

Na początku II wojny światowej Instytut Pedagogiki Specjalnej im. Grzegorzewskiej został zamknięty. Maria została zmuszona do podjęcia pracy jako pielęgniarka w szpitalu wojskowym. Równolegle w latach 1939-1944 Maria uczyła w warszawskich szkołach i była członkiem szkolnictwa konspiracyjnego.

Jako aktywna uczestniczka polskiego ruchu oporu Maria Grzegorzewska pomagała Żydom: ukrywała ich i ratowała im życie. W czasie Powstania Warszawskiego Maria była członkiem patrolu Ochoty. Konsekwencje powstania były fatalne dla Grzegorzewskiej: jej dom został zniszczony, a wraz z nim szereg niepublikowanych rękopisów z psychologii. Pod koniec II wojny światowej Maria trafiła do obozu w Pruszkowie, skąd uciekła i dalej pracowała jako nauczycielka.

Okres wyzwolenia

Po II wojnie światowej Maria wzięła się za odbudowę Instytutu Pedagogiki Specjalnej. Grzegorzewska aktywnie przyczyniła się do rozwoju współczesnego systemu edukacji i psychologii.

Maria Grzegorzewska do końca swoich dni walczyła o ochronę szkolnictwa specjalnego i rozwój możliwości dla osób niepełnosprawnych fizycznie i umysłowo. W latach 1957-1960 Maria była profesorem Uniwersytetu Warszawskiego i kierownikiem katedry pedagogiki specjalnej w Warszawie. Założycielka pedagogiki specjalnej wniosła ogromny wkład w rozwój procesu edukacyjnego w Polsce w okresie powojennym, a także w psychologię, której poświęciła swoje życie i walkę.

.,.,.,.